46 yıllık çalışmanın sonucu olan milli araştırma platformlarımızın uluslararası tanınırlığı arttı. Gizli ambargolarla araştırma gemisi kiralayamayınca kendi filosunu kuran Türkiye’nin Oruç Reis ve Barbaros gemileri sismik ve zemin etüdünde dünyanın önde gelen gemileri arasında. Deniz araştırma ve sondaj teknolojilerinde geriden başladığı yarışta Türkiye bugün öne geçti.

İlk adım 1974’te Yunanların Ege’de kıta sahanlığına yönelik araştırmalara başlamasıyla atıldı. O tarihte sismik gemisi olmayan Türkiye, mayın tarama amaçlı kullanılan Çandarlı gemisi ile araştırmalar yaptı. 1976’da HORA isimli tahlisiye gemisine sismik araştırma imkanı kazandırıldı, SİSMİK-1 olarak 2005’e kadar kullanıldı. 2000’lerde hidrokarbon kaynaklarının işletilebilir hale gelmesiyle Mavi Vatan’da hak arayışı kızıştı.

Kimse kiralamadı

2011’de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, ada güneyinde 12 numaralı parselde sondaj başlattı. Koca Piri Reis araştırma gemisi bölgeye gönderilirken araştırma gemisi ihtiyacı hat safhaya çıktı. Kiralama girişimleri siyasi gerekçelerle karşılık bulmayan Türkiye, 2012’de Norveç’ten Barbaros Hayrettin Paşa gemisini alırken MTA Oruç Reis’in de inşası başladı. Barbaros 2013’te, Oruç Reis 2017’de hizmete girdi. Yunanistan ile MTA Oruç Reis üzerinden yaşanan gerilim, milli araştırma platformlarının uluslararası tanınırlığını arttırdı. AB Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrel, gemilerin Brüksel’de her gün anılır hale geldiğini söyledi.

Barbaros buzullarda çalışabilir

Yüzde 90 yerli olan Oruç Reis, 8 bin metre derinliğe kadar 3 boyutlu, 15 bin metre derinliğe kadar 2 boyutlu sismik operasyon gerçekleştirebiliyor. Yine 2 ve 3 boyutlu sismik araştırma yapabilen Barbaros Hayrettin Paşa da denizin 8 km altındaki jeolojik yapıları inceleyebiliyor. Helikopter pisti bulunan gemi, buzullarda çalışma özelliğine de sahip. Doğu Akdeniz’de adını duyuran Koca Piri Reis de limana yanaşmadan 15-20 gün aralıksız seyir yapabiliyor.

Karadeniz’in Fatih’i

Fatih, Türkiye’nin ilk sondaj gemisi oldu. 2017’de TPAO envanterine giren gemi 12 bin metre derinlikte sondaj özelliğine sahip. Karadeniz’deki doğalgaz keşfi de Fatih’le yapıldı. 6’ncı nesil ultra derin deniz sondaj gemisi Yavuz, 12 bin 200 metre derinliğe sondaj yapabiliyor. Kanuni ise 11 bin 400 metre derinliğe, 3 bin metre sondaj açabilme kapasitesine sahip. O da Karadeniz gazının çıkarılması için Fatih’e destek görevine başladı. (Haber kaynağı -Yeni Şafak Gazetesi)